خودروهای حفاظت شده از جمله مفاهیم جدید نظامی است که در جهان پس از ۱۱ سپتامبر رواج پیدا کرد و از نتایج تهاجم نظامی آمریکا به افغانستان و عراق محسوب می شود. این خودروها در حقیقت نوعی خودروی تاکتیکی اما با سطح بالایی از حفاظت برای خدمه در برابر تهدیداتی مثل انواع گلوله ها، بسته های انفجاری و نارنجک ها هستند که در کشورها درگیر با تهدیداتی چون اشرار و گروهک های تروریستی، یک وسیله مهم و ضروری به حساب می آید.

بر این اساس، خودروی "طوفان" به عنوان اولین خودروی حفاظت شده و کاملا استاندارد که در صنایع دفاعی کشورمان به صورت انبوه به تولید رسیده با برگزاری مراسمی تحویل نیروهای مسلح ایران شد تا مرزبانی از مرزهای پرگهر کشورمان، بهتر و دقیق تر انجام بگیرد. اما قبل از آشنایی با طوفان باید نگاهی داشته باشیم به ریشه تولید خودروهای حفاظت شده، جایی در اطراف ایران؛ در بیابان های عراق.

جهنم عراق برای آمریکایی ها، آیا راه فرار هست؟

بعد از تجاوز نظامی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ میلادی و اشغال این کشور، حجم زیادی از نقل و انتقالات و تحرکات نیروهای آمریکایی با خودروهای تاکتیکی موسوم به هاموی صورت می گرفت اما با شروع مبارزات علیه نیروهای اشغالگر، سیل وحشتانکی از بمب های کنار جاده ای، تک تیراندازهای مخفی شده در خانه ها و خرابه ها و تیم های آر پی جی زن از هر سو به سمت آمریکایی ها حمله کردند و خودروی هاموی در همان ابتدای راه نشان داد که در برابر این نوع تهدیدات اصولا کاری از پیش نمی برد و صرفا تبدیل به یک تابوت چرخ دار برای نیروهای آمریکایی شد.

نتیجه برخورد هاموی با IED در عراق

البته در آن دوره، برخی بسته های حفاظتی برای خودروهای سری هاموی ارائه شد که تا حدی مقاومت این خودروها در برابر گلوله ها را افزایش داد ولی بسته های انفجاری و بمب های کنار جاده ای موسوم به IED همچنان نیروهای آمریکایی را چه سواره و چه پیاده، در یک تابوت راهی خانه می کردند و همین امر، فشار زیاد سیاسی، اقتصادی و نظامی به این اشغالگران وارد کرد.

MRAP ها وارد می شوند

آمریکایی ها که با حجم سنگینی از تلفات رو به رو شده بودند، ناچار به دنبال یک جایگزین کاملا متفاوت رفتند؛ خودروهای موسوم به MRAP که به نوعی مخفف عبارت "مقاوم در برابر مین و حفاظت شده در برابر کمین" است و این وسیله نقلیه امن با یک برنامه اورژانسی، از چند شرکت و در چند مدل مختلف به عراق سرازیر شدند.

بیشتر بخوانید:نصب موفقیت‌آمیز «کورنت ایرانی» بر روی بالگرد مشهور نیروهای مسلح/کبراهای ارتش دیگر در نبردهای هوا به زمین تنها نخواهند بود+تصاویر

در یک نگاه کلی این نوع خودروها به نسبت مدل های دیگر از ارتفاع بیشتری برخوردار بوده، سطوح مختلف بدنه و نقاط حساس در آن زره پوش شده و البته در زیر بدنه از یک طرح V شکل بهره می برند. ترکیب ارتفاع بیشتر از سطح زمین و شکل خاص زیر بدنه باعث می شود تا در صورت بروز انفجار در زیر این خودروها، نیروی انفجار به کنارین منتقل شده و از انتقال انرژی حاصل از انفجار به بدنه خودرو و نیروهای داخل آن تا حد زیادی کاسته شود.

خودروی حفاظت شده کوگار در عراق بعد از تحمل انفجار بسته ۱۳۰ کیلویی - تمام خدمه زنده ماندند

با سرازیر شدن این خودروها به عراق، سطح تلفات نیروهای آمریکایی به شدت کاهش پیدا کرده و حتی بر اساس یک برآورد از سپاه تفنگداران دریایی آمریکا این کاهش به ۸۰ درصد هم رسید. امرپ ها موفق شدند تا آنچه را که برای آن ساخته شده بودند را به انجام برسانند و حالا رقابت برای ساخت انواع و اقسام خودروهایی در این کلاس در جهان آغاز شد. از کره جنوبی و چین تا روسیه و اروپا و آمریکا و کانادا، آفریقای جنوبی و بسیاری دیگر از کشورهای دنیا در حال حاضر یک یا چند مدل از این خودروهای حفاظت شده را در حال تولید دارند و تقریبا اکثر کشورهای دنیا نیز به صف خریداران این خودروها پیوستند.

از طوفان کانادایی تا طوفان ایرانی

برای اولین بار در سال ۱۳۹۵ و در جریان نمایشگاه ایپاس، خودروی حفاظت شده طوفان ایرانی رویت شد. به نظر می رسد این خودرو به نوعی با الگو برداری از یک طرح موفق کانادایی به نام Typhoon یا همان طوفان از شرکت Streit Group طراحی و توسط متخصصان کشورمان، کاملا به صورت بومی تولید شده است. محصولات این شرکت کانادایی در کشورهایی مثل نیجریه، لیبی، سودان و اوکراین که هر کدام از آنها به نوعی با درگیری های تروریستی، سازمان های جنایت کار سازمان یافته یا گروهک های جدایی طلب سر و کار دارند به خوبی فروش کرده و توانسته است کیفیت خود را به عنوان یک امرپ استاندارد در شرایط پر خطر نشان دهد.

خودروی حفاظت شده Typhoon ساخت کانادا

اما ایران ما نیز در بخش هایی از خطوط مرزی خود سالهاست که با گروهک های تروریستی و سوداگران مرگ درگیر بوده و اکنون نیز برخی گروهک های تکفیری و حمایت شده توسط برخی اعراب و کشورهای غربی، به دنبال تلافی شکست بزرگ خود در عراق و سوریه هستند، مشخصا خودرویی در این کلاس را نیاز داشت که می تواند برای افزایش سطح حفاظت نیروهای مرزبانی کشور بسیار موثر باشد.

اما نگاهی داشته باشیم به مشخصات و مختصات طوفان ایرانی که به تازگی وارد سازمان رزم نیروهای مسلح شده است.

ارتفاع کلی این خودرو بیش از ۳ متر، فاصله کف آن تا سطح ۷۰ سانتی متر، طول ۷ متر، عرض آن حدود ۲.۵ متر و وزن آن در وضعیت عملیاتی کامل ۱۴ تن است. مشخصا اما سوال بزرگ درباره هر خودروی حفاظت شده ای قبل از هر چیز، میزان حفاظت آن است. این خودرو از سطح حفاظت STANAG ۴۵۶۹ سطح ۳ برخوردار است. اما این سطح از حفاظت به چه معنا است؟

امرپ ایرانی "طوفان"

خط تولید کاملا ایرانی طوفان

این سطح حفاظت به این معنی است که طوفان ایرانی می تواند در برابر تهدید گلوله ها تا کالیبر ۵۱*۷.۶۲، انفجار ۸ کیلو تی ان تی در زیر بدنه و انفجار یک گلوله ۱۵۵ میلی متری در فاصله ۶۰ متری مقاومت کند. تقریبا می توان گفت این سطح حفاظت برای مرزهای کشور ما کفایت کرده و بخش عمده ای از تهدیدات را خنثی خواهد کرد. طبیعتا این خودرو این امکان را نیز دارد که به سطح حفاظت بالاتر نیز ارتقاء پیدا کند. در زیر بدنه طوفان نیز از طراحی V شکل استفاده شده و برای تهدیداتی مثل راکت های سری آر پی جی نیز می توان به راحتی از زره های قفسی که سالهاست در کشورمان موجود است روی این خودرو نصب کرد.

امرپ ایرانی طوفان

این خودرو توان حمل ۱۲ نفر را دارد که ۲ نفر به عنوان یکی راننده و یکی در صندلی جلو و ۱۰ نفر در بخش عقب سوار می شوند. این خودرو با تجهیز به چرخ های "پنچررو" قادر است عملیات را ادامه داده و نیز برای ترک محل درگیری در حالت پنچری چرخ ها تا شعاع ۵۰ کیلومتری حرکت کند. طوفان ایرانی از یک موتور به قدرت ۳۶۰ اسب بخار نیرو می گیرد که سرعت نهایی در حدود ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت و توان عبور از حدود ۱.۵ متر آب را نیز دارد. در بخش بالای این خودرو امکان نصب یک قبضه مسلسل سنگین با کالیبر ۱۲.۷ میلی متر وجود دارد و در اطراف کاربر سلاح نیز پوشش حفاظتی تعبیه شده است.

خودروهای حفاظت شده در بازار جهانی معمولا قیمتی در حدود ۵۰۰ هزار الی ۱ میلیون دلار دارند که البته وزیر دفاع در مراسم رونمایی از طوفان اعلام کرده که هزینه نهایی برای صنایع دفاعی ایران برای هر خودرو در این کلاس کمتر از ۵۰۰ هزار دلار خواهد بود که با توجه به نمونه های مشابه مبنی بر صرفه جویی در تولیدات داخلی، قطعا این مبلغ بسیار قابل توجه و ارزشمند است.

باید تاکید کرد طوفان ایرانی به عنوان اولین تجربه بومی در بحث خودروهای حفاظت شده، می تواند محافظ جان مرزبانان این سرزمین در برابر اشرار و تروریست ها باشد؛ مرزبانانی که دهه هاست جلوی ورود سیل موادمخدر به غرب را گرفته اند اما در پاسخ به این لطف بزرگ به بشریت، هر روز با انواع تهدیدات از جانب کسانی مواجه می شوند که از طرف همان دولت های غربی، شارژ مالی و نظامی شده اند و دولتمردانشان اراده و علاقه ای برای کمک به این اقدام و لطف بزرگ جمهوری اسلامی ندارند.